Στη διαδικτυακή ενημερωτική ημερίδα, με θέμα «Στήριξη Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας: Η επόμενη ημέρα του Blue Lab», που διοργάνωσε ο δήμος Πειραιά και το Κέντρο Επιχειρηματικής Καινοτομίας για τη Γαλάζια Ανάπτυξη του δήμου, συμμετείχε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας.
«Η καινοτομία αποτελεί, κατά βάση, ζήτημα πολιτικής και για την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας που προσδιορίζεται σαφώς από το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, το οποίο εφαρμόζουμε», επισήμανε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών στην ομιλία του.
Ο κ. Πέτσας αναφέρθηκε αναλυτικά στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει το Υπουργείο Εσωτερικών, όλο αυτό το διάστημα, αλλά και στα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, προκειμένου να προωθεί η καινοτομία τόσο στον δημόσιο τομέα, όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Όπως σημείωσε, χαρακτηριστικά, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών: «Επενδύουμε στην καινοτομία στο δημόσιο. Ενθαρρύνουμε τους υπαλλήλους του δημοσίου τομέα να καινοτομούν. Υποστηρίζουμε την εξερεύνηση, τη δοκιμή νέων ιδεών και τη σταδιακή εφαρμογή τους. Διευκολύνουμε τη μάθηση και την ανταλλαγή καλών πρακτικών που έχουν εφαρμοστεί σε άλλες δημόσιες οργανώσεις».
Ο κ. Πέτσας στάθηκε στη δημιουργία του Παρατηρητηρίου Καινοτομίας Δημοσίου Τομέα, καθώς και στη λειτουργία της πλατφόρμας innovation.gov.gr, η οποία ενθαρρύνει την ανοικτή καινοτομία, μέσα από τη συνεργασία δημόσιων οργανώσεων που αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις και επιζητούν τεχνογνωσία για λύσεις σε αυτές.
Όσον αφορά, δε, στα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η αυτοδιοίκηση, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε εκτενώς στις αναπτυξιακές δράσεις του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ.
Πρόκειται –όπως τόνισε ο κ. Πέτσας– για ένα ολιστικό πλαίσιο παρεμβάσεων, που αλλάζουν την όψη των τοπικών κοινωνιών, βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών και δημιουργούν τις προοπτικές, προκειμένου οι νέοι να παραμείνουν στον τόπο τους. Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών ανέπτυξε τους βασικούς άξονες του προγράμματος, οι οποίοι εκτείνονται από παραδοσιακά έργα υποδομής –όπως ύδρευση, αποχέτευση, έργα αγροτικής οδοποιίας και κατασκευής σχολείων– μέχρι έργα που βοηθούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης –όπως η ηλεκτροκίνηση και η ανακύκλωση– καθώς και έργα που προάγουν την ψηφιακή και απλούστερη παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες και την κοινωνική συνοχή, μέσα από τις προσκλήσεις για τα «Smart Cities» και το «Ελλάδα 1821-2021».
Στο πλαίσιο των 13 προσκλήσεων του «Αντώνης Τρίτσης» έχουν ήδη ενταχθεί στο πρόγραμμα εκατοντάδες έργα –συνολικού ύψους 800 εκατ. ευρώ– η υλοποίηση των οποίων προβλέπεται ότι θα δημιουργήσει τουλάχιστον 40.000 νέες θέσεις εργασίας, επισήμανε ο κ. Πέτσας.
Καθώς, δε, η υποβολή των έργων έχει ξεπεράσει τα 6 δισ. ευρώ, συνολικά, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών σημείωσε ότι εξετάζεται η αύξηση των πόρων του προγράμματος, καθώς και οι καλύτερες δυνατές συνέργειες με άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το ΕΣΠΑ και το «Ελλάδα 2.0».
Ο κ. Πέτσας τόνισε, επίσης, τη σημασία της απλούστευσης των διαδικασιών μέσα από την αναμόρφωση του πλαισίου για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, μία συζήτηση η οποία επανεκκινεί το επόμενο διάστημα με τους θεσμικούς εταίρους του Υπουργείου Εσωτερικών. «Η αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων μεταξύ του κεντρικού κράτους, των αποκεντρωμένων διοικήσεων, των περιφερειών και των δήμων αφορά σε μία εμβληματική μεταρρύθμιση, μία πραγματική οργανωσιακή καινοτομία, η οποία –σε συνδυασμό με τον νέο εκλογικό νόμο για τους ΟΤΑ που κατήργησε την απλή αναλογική– αποσκοπεί στην ισχυροποίηση του θεσμού της αυτοδιοίκησης», υπογράμμισε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών.
«Πιστεύουμε στην καινοτομία. Και ο καλύτερος τρόπος για να στηρίξουμε την καινοτομία, είναι να εφαρμόζουμε καινοτόμες πολιτικές», πρόσθεσε ο κ. Πέτσας.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε στις αναπτυξιακές δυνατότητες του Πειραιά, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για μία περιοχή με συγκριτικά πλεονεκτήματα, η οποία μπορεί να μετατραπεί σε πόλο καινοτομίας για τους νέους, αλλά και να εξελιχθεί σε μία μεγάλη πύλη εισόδου για όλη την Ευρώπη και όχι μόνο για την Ελλάδα.
«Δική μας δουλειά είναι να δίνουμε τη σωστή χρηματοδότηση, με τον σωστό τρόπο, έτσι ώστε να πολλαπλασιάσουμε αυτή τη δυναμική, προκειμένου να έχουμε καινοτόμες υπηρεσίες στη χώρα μας. Και νομίζω ότι αυτό –μέσα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, για πρώτη φορά, έπειτα από πολλά χρόνια– μπορούμε να το πετύχουμε. Αυτό που χρειάζεται είναι ανθρώπους με ανοικτά μυαλά, οι οποίοι να συνεργάζονται σε όλα τα επίπεδα, είτε είναι πρώτος ή δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης, είτε είναι η κεντρική Κυβέρνηση, έτσι ώστε να φέρνουμε –όλοι μαζί– το επιθυμητό αποτέλεσμα. Προσωπικά, δίνω πολύ μεγάλη σημασία στον κοινό τρόπο σκέψης, στο να “αγκαλιάζουμε” τις προκλήσεις της αλλαγής που έρχεται και να μην αγκυλωνόμαστε πίσω από παλιές αντιλήψεις, οι οποίες –σε τελική ανάλυση– βάζουν “φρένο” στην καινοτομία, στην εξέλιξη και στην πρόοδο», κατέληξε ο κ. Πέτσας.
*Ακολουθεί η ομιλία του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών, Στέλιου Πέτσα, στη διαδικτυακή ενημερωτική ημερίδα, με θέμα «Στήριξη Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας: Η επόμενη ημέρα του Blue Lab» του δήμου Πειραιά.
«Αξιότιμες κυρίες και κύριοι,
Φίλες και φίλοι,
Συμμετέχω με μεγάλη χαρά στη σημερινή ημερίδα που διοργανώνουν ο Δήμος Πειραιά και το Κέντρο Επιχειρηματικής Καινοτομίας για τη Γαλάζια Ανάπτυξη.
Τι είναι όμως καινοτομία;
Θα έλεγα απλά ότι είναι να προχωράς μπροστά ανανεώνοντας διαδικασίες, προϊόντα ή υπηρεσίες. Και συνδυάζοντας εργασία και κεφάλαιο με τέτοιο τρόπο, ώστε να διατηρείς ή να βελτιώνεις τη θέση σου έναντι των ανταγωνιστών σου.
Και αν η διαμόρφωση μιας κουλτούρας αλλαγής και διαρκούς προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες συνθήκες είναι απαραίτητη για τις επιχειρήσεις, αλλιώς θα περιθωριοποιηθούν, τι άραγε σημαίνει η καινοτομία για τον δημόσιο τομέα, μέρος του οποίου είναι και η αυτοδιοίκηση;
Σίγουρα είναι πιο περίπλοκη διαδικασία, καθώς δεν υπάρχει ο «μηχανισμός των τιμών» που δείχνει καθημερινά αν κινείσαι στη σωστή ή στη λάθος κατεύθυνση σε μια οικονομία της αγοράς. Υπάρχει πάντα ο «μηχανισμός των εκλογών», στον οποίο οι πολίτες ή/και οι δημότες επιλέγουν πολιτικά προγράμματα, αλλά αυτός έχει κύκλο πολυετή, όχι καθημερινό ή άμεσο.
Και μέχρι τότε;
Είναι απαραίτητη η δημιουργία θεσμών και διαδικασιών που να αγκαλιάζουν την καινοτομία και να την προωθούν. Θεσμοί και διαδικασίες που κρίνονται καθημερινά από τους πολίτες ατομικά και από την κοινωνία συλλογικά.
Ένας τέτοιος θεσμός είναι και το Blue Lab.
Στον σύντομο χρόνο λειτουργίας του, το Blue Lab έχει αποδείξει ήδη εμπράκτως ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, και γενικότερα ο τομέας του Δημοσίου, μπορούν να προωθήσουν, με τρόπο αποτελεσματικό και συγκροτημένο, την ανάπτυξη, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.
Πρόκειται, λοιπόν, για μια επιτυχημένη πρωτοβουλία, που αναμφίβολα θα πρέπει να βρει μιμητές στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και γενικότερα.
Μια πρωτοβουλία από εκείνες που στηρίζει συνολικά η κυβέρνησή μας και ειδικά το υπουργείο Εσωτερικών.
Γιατί είναι μια πρωτοβουλία που ενθαρρύνει τη νεοφυή επιχειρηματικότητα και δίνει την ευκαιρία σε νέους, κυρίως, ανθρώπους να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους στον επιχειρηματικό, ερευνητικό και τεχνολογικό τομέα.
Και με τέτοιες πρωτοβουλίες οι νέοι άνθρωποι, οι νέοι επιστήμονες, οι νέοι επιχειρηματίες μπορούν να βρουν ένα παράθυρο ευκαιρίας για να παραμείνουν στην Ελλάδα, να δημιουργήσουν και να προκόψουν εδώ, και όχι να φύγουν στο εξωτερικό.
Επειδή η καινοτομία γεννιέται από τη δημιουργικότητα και, με τη σειρά της, γεννάει ανάπτυξη και ευημερία.
Επειδή η καινοτομία βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την κοινωνία, την οικονομία, τον πολιτισμό.
Η καινοτομία, τελικά, είναι κατά βάση, ζήτημα πολιτικής.
Για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος που θα επιτρέψει στην καινοτομία να ανθίσει και να φέρει καρπούς, δεν αποτελεί απλώς μέλημα, αλλά ύψιστη προτεραιότητα, όπως προσδιορίζεται σαφώς από το εκτεταμένο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που εφαρμόζουμε.
Ένα πρόγραμμα που από την πρώτη στιγμή κινήθηκε με ταχείς ρυθμούς, και το οποίο έχει αποφέρει ήδη απτά, μετρήσιμα, θετικά αποτελέσματα στη ζωή των πολιτών.
Κυρίες και κύριοι,
Επιτρέψτε μου δύο λόγια για το τι κάνει το Υπουργείο Εσωτερικών για να προωθήσει την καινοτομία στο Δημόσιο αλλά και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Η καινοτομία στον Δημόσιο Τομέα αποτελεί μία από τις περισσότερο δυναμικές και εξελισσόμενες έννοιες στη θεωρία των δημοσίων οργανώσεων.
Η ανάγκη μετασχηματισμού των δημοσίων οργανώσεων σε περισσότερο ευέλικτα σχήματα επιτείνεται από τις νεότερες προσεγγίσεις της συλλογικής νοημοσύνης, της κοινωνικής καινοτομίας και της διαχείρισης των δεδομένων.
Προς την κατεύθυνση αυτή, και σε συντονισμό με τα όσα προβλέπει η Διακήρυξη Καινοτομίας Δημοσίου Τομέα του ΟΟΣΑ, κάνουμε μια σειρά από συγκεκριμένα βήματα:
Επενδύουμε στην καινοτομία στο Δημόσιο.
Ενθαρρύνουμε τους υπαλλήλους του Δημοσίου Τομέα να καινοτομούν.
Υποστηρίζουμε την εξερεύνηση, τη δοκιμή νέων ιδεών και τη σταδιακή εφαρμογή τους.
Διευκολύνουμε τη μάθηση και την ανταλλαγή καλών πρακτικών που έχουν εφαρμοστεί σε άλλες δημόσιες οργανώσεις.
Η βαρύτητα που δίνουμε, ως υπουργείο Εσωτερικών, στην προώθηση της καινοτομίας, πιστοποιείται και από την λειτουργία της πλατφόρμας innovation.gov.gr, αλλά και από τη δημιουργία του Παρατηρητηρίου Καινοτομίας Δημοσίου Τομέα.
Η πλατφόρμα αυτή προωθεί, μεταξύ πολλών άλλων, τη συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα του έργου «Μαζί Καινοτομούμε We-novate Project», το οποίο ενθαρρύνει την ανοικτή καινοτομία μέσα από τη συνεργασία δημοσίων οργανώσεων που αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις και επιζητούν τεχνογνωσία για λύσεις σε αυτές.
Στο σημείο αυτό, πέραν των θεσμικών παρεμβάσεων που προάγουν την καινοτομία, θα ήθελα να αναφερθώ ενδεικτικά σε ορισμένες από τις χρηματοδοτικές δράσεις που υλοποιούμε στον αναπτυξιακό τομέα.
Δράσεις που σχετίζονται άμεσα με την αξιοποίηση των μέσων που μας προσφέρει η τεχνολογία, αλλά δεν περιορίζονται σε αυτήν.
Η πρώτη δράση αφορά το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης».
Το πρόγραμμα αυτό, ύψους 2,5 δισ. ευρώ, αποτελεί σημαντικό εργαλείο ώστε η Τοπική Αυτοδιοίκηση να γίνει αναπτυξιακός μοχλός για την επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας.
Το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» χρηματοδοτεί ένα ολιστικό πλαίσιο παρεμβάσεων με έργα δήμων και περιφερειών, που εκτείνονται από τα παραδοσιακά έργα υποδομής – όπως ύδρευσης, αποχέτευσης, αγροτικής οδοποιίας και κατασκευής σχολείων – μέχρι έργα που βοηθούν να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση – όπως η ηλεκτροκίνηση και η ανακύκλωση. Αλλά και έργα που προάγουν την ψηφιακή και απλούστερη παροχή υπηρεσιών στους πολίτες, καθώς και την κοινωνική συνοχή, μέσα από άξονες όπως τα «Smart Cities» και το «Ελλάδα 1821-2021».
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα επιτυχημένο, που αγκαλιάζεται από την αυτοδιοίκηση, όπως αποδεικνύει η υποβολή έργων ύψους 6 δισ. ευρώ περίπου που είναι ικανά ν’ αλλάξουν την όψη των τοπικών κοινωνιών, προς όφελος του πολίτη. Με αυτόν τον στόχο, σχεδιάζουμε την αύξηση των πόρων του προγράμματος αλλά και την καλύτερη δυνατή συνέργεια με άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το ΕΣΠΑ και το «Ελλάδα 2.0».
Σημειώνεται ότι – ήδη μέσα σε μόλις πέντε μήνες – στο πλαίσιο των 13 προσκλήσεων του «Αντώνης Τρίτσης», έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα εκατοντάδες έργα συνολικού ύψους της τάξεως των 800 εκατ. ευρώ περίπου.
Και με χαρά και ο δήμος Πειραιά, αγαπητέ Δήμαρχε, θα δει να εντάσσονται έργα του, στις αμέσως επόμενες δύο με τρεις συνεδριάσεις, καθώς – από εδώ και πέρα – θα ασχοληθούμε με προτάσεις των πιο μεγάλων, αστικών δήμων, οι οποίες έχουν έντονο αποτύπωμα, με έργα όπως η αστική αναζωογόνηση, η ανακύκλωση και οι «Έξυπνες Πόλεις». Έργα, δηλαδή, που και εσείς στον δήμο σας έχετε υψηλά στις προτεραιότητές σας.
Και πρέπει να επισημανθεί, φυσικά, ότι κατά την κατασκευή των έργων αυτών προβλέπεται να δημιουργηθούν τουλάχιστον 40.000 νέες θέσεις εργασίας.
Και είναι από μόνο του καινοτόμο το Πρόγραμμα αυτό καθώς δεν υπήρχε όμοιό του στην αυτοδιοίκηση, εδώ και δεκαετίες, αλλά και γιατί είναι ολιστικό και καλύπτει πολλούς άξονες που συνδυάζονται μεταξύ τους παρέχοντας καλύτερες υπηρεσίες και προϊόντα.
Γιατί είναι καινοτομία, να προσφέρεις ηλεκτρονικές υπηρεσίες στους δημότες σου και ταυτόχρονα να φροντίζεις να προστατεύονται τα προσωπικά τους δεδομένα από κυβερνοεπιθέσεις.
Είναι καινοτομία, να προσφέρεις περισσότερα και ασφαλέστερα χιλιόμετρα αγροτικής οδοποιίας για να διευκολύνεται η πρόσβαση των αγροτών και των κτηνοτρόφων μας στα μέσα παραγωγής τους στον πρωτογενή τομέα.
Είναι καινοτομία να μετράς με ψηφιακό τρόπο την κατανάλωση νερού για να περιορίσεις την σπατάλη, ή τις διαρροές, προκειμένου να τιμολογήσεις σωστά αυτόν τον πολύτιμο φυσικό πόρο για να αλλάξεις καταναλωτικές συμπεριφορές που επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή.
Και πολλές άλλες δράσεις που τελικά μας βοηθάνε να σχεδιάσουμε ένα καλύτερο αύριο.
Μια δεύτερη πολύ σημαντική δράση καινοτομίας αφορά το κεφάλαιο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, της αποσαφήνισης των αρμοδιοτήτων μεταξύ του κεντρικού κράτους, των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, των Περιφερειών και των Δήμων. Πρόκειται για μια εμβληματική μεταρρύθμιση, μια πραγματική οργανωσιακή καινοτομία, η οποία, σε συνδυασμό με τον νέο εκλογικό νόμο για τους ΟΤΑ που κατήργησε την απλή αναλογική, αποσκοπεί στην ισχυροποίηση του θεσμού της Αυτοδιοίκησης.
Κυρίες και κύριοι,
Από όλα όσα συνοπτικά ανέφερα, γίνεται φανερό ότι αποτελεί στρατηγική επιλογή μας, συνολικά της κυβέρνησης, και ειδικότερα του Υπουργείου Εσωτερικών, να προσφέρουμε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση όλα τα απαιτούμενα αναπτυξιακά, θεσμικά και χρηματοδοτικά κίνητρα που θα της επιτρέψουν να αναβαθμίσει και να εκσυγχρονίσει τη λειτουργία της, με στόχο πάντοτε να κάνουμε τη ζωή των πολιτών καλύτερη.
Πιστεύουμε στην καινοτομία.
Και ο καλύτερος τρόπος για να στηρίξουμε την καινοτομία, είναι να εφαρμόσουμε καινοτόμες πολιτικές.
Η καινοτομία στην πράξη απαιτεί καινοτομία στη σκέψη, στις ιδέες, στο όραμα για τους πολίτες και τη χώρα.
Όπως έχει δηλώσει πολλές φορές ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, η στρατηγική κατεύθυνσή μας είναι σαφής και ξεκάθαρη: Θέλουμε ένα Δημόσιο που θα παρέχει αξιόπιστες, γρήγορες, διαφανείς και φιλικές υπηρεσίες στους πολίτες. Και θέλουμε μια Αυτοδιοίκηση, που δεν θα είναι ο «φτωχός συγγενής» του κράτους, ή ένα απλό «παρακολούθημα» της κεντρικής διοίκησης, αλλά θα διαθέτει το κύρος, τους αναγκαίους πόρους και την απαιτούμενη ευελιξία, έτσι ώστε να γίνει η ζωή όλων των Ελλήνων καλύτερη, σε όποια γωνιά της χώρας και αν ζουν.
Και αυτή, αναμφίβολα, είναι η μεγαλύτερη και η πιο ουσιαστική καινοτομία που έχουμε να προσφέρουμε στους πολίτες και στην πατρίδα μας.
Όσον αφορά, δε, τον Πειραιά, θα ήθελα να πω ότι συνδυάζει τόσα πολλά χαρακτηριστικά, που μπορεί να γίνει ένας «πόλος», πάνω στον οποίο θα αναπτυχθούν πολλές καινοτόμες δράσεις και θα «τραβήξει» πολλούς νέους, οι οποίοι θα θέλουν να μείνουν για να εργαστούν, είτε από μακριά με τη βοήθεια της τεχνολογίας, είτε με φυσική παρουσία στην περιοχή. Και αυτό γιατί, ο Πειραιάς συνδυάζει όλα όσα είπε και ο Δήμαρχος πριν. Δεν είναι μία περιοχή που συνδέεται μόνο με το λιμάνι ή τα logistics. Υπάρχουν πάρα πολλά χαρακτηριστικά, τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν όλο το επόμενο διάστημα και να μετατρέψουν τον Πειραιά σε μία πολύ σοβαρή πύλη εισόδου για όλη την Ευρώπη και όχι μόνο για την Ελλάδα.
Δική μας δουλειά είναι, λοιπόν, να δίνουμε τη σωστή χρηματοδότηση, με τον σωστό τρόπο, έτσι ώστε να πολλαπλασιάσουμε αυτή τη δυναμική, προκειμένου να έχουμε καινοτόμες υπηρεσίες στη χώρα μας. Και νομίζω ότι αυτό –μέσα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, για πρώτη φορά, έπειτα από πολλά χρόνια– μπορούμε να το πετύχουμε. Αυτό που χρειάζεται είναι ανθρώπους με ανοικτά μυαλά, οι οποίοι να συνεργάζονται σε όλα τα επίπεδα, είτε είναι πρώτος ή δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης, είτε είναι η κεντρική Κυβέρνηση, έτσι ώστε να φέρνουμε –όλοι μαζί– το επιθυμητό αποτέλεσμα. Προσωπικά, δίνω πολύ μεγάλη σημασία στον κοινό τρόπο σκέψης, στο να «αγκαλιάζουμε» τις προκλήσεις της αλλαγής που έρχεται και να μην αγκυλωνόμαστε πίσω από παλιές αντιλήψεις, οι οποίες –σε τελική ανάλυση– βάζουν «φρένο» στην καινοτομία, στην εξέλιξη και στην πρόοδο.
Με τα λόγια αυτά, θέλω να ευχηθώ κάθε επιτυχία στη σημερινή ημερίδα αλλά και στο μελλοντικό έργο του Blue Lab.
Σας ευχαριστώ πολύ».