Η δημιουργία ενός εκατομμυρίου θέσεων εργασίας μέσα από την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης από το 55% στο 70% έως το 2020 και η μείωση κατά 450.000 του αριθμού των ατόμων που είναι σε κατάσταση φτώχειας είναι δύο από τους βασικούς στόχους, μέσα από την αξιοποίηση των πόρων του νέου ΕΣΠΑ.
Το Πρόγραμμα αποσκοπεί στη χρηματοδότηση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου με τον διπλασιασμό σχεδόν ως ποσοστό του ΑΕΠ των δαπανών που προορίζονται για την έρευνα και την τεχνολογία και την ενίσχυση των εμπορεύσιμων κλάδων, όπως η βιομηχανία – μεταποίηση, ο τουρισμός, οι επιχειρηματικές υπηρεσίες, η γεωργία, η ναυτιλία και η ενέργεια, προκειμένου να αυξηθεί η συνεισφορά τους στο ΑΕΠ κατά 4 μονάδες.
Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης -όπως είναι ο πλήρης τίτλος του ΕΣΠΑ- υποβλήθηκε από το υπουργείο Ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εξειδικεύει τη στρατηγική της χώρας έως το 2020 μέσα από οκτώ προτεραιότητες και μετρήσιμους στόχους. Στο κείμενο που απεστάλη προς έγκριση στην Ε.Ε. διαπιστώνεται ότι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η επιμονή της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα, ακόμη και αν η συνολική ζήτηση αυξηθεί, με βασικότερη αιτία τη σταδιακή απαξίωση των δεξιοτήτων των μακροχρόνια ανέργων.
Εάν η ανεργία επιμείνει στον χρόνο, επισημαίνεται στο σχετικό κείμενο «θα απαξιώσει το ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας, θα οδηγήσει σε αυξημένο αριθμό μακροχρόνια ανέργων», υπονομεύοντας κάθε ελπίδα για έξοδο από την κρίση και φυσικά την κοινωνική συνοχή.
Σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα της χώρας, το πρόβλημα εντοπίζεται στη χαμηλή εμπορευσιμότητα ακόμη των ισχυρών κλάδων της οικονομίας, όπως είναι η αγροτική παραγωγή και ο τουρισμός, ενώ σημαντικότατο πρόβλημα είναι η αποβιομηχάνιση της χώρας και η χαμηλή παραγωγικότητα, καθώς η μεταποίηση αναπτύσσεται ουσιαστικά σε 10 μόλις από τους 53 νομούς της χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αγροτικές περιοχές, αν και αποδείχθηκαν λιγότερο ευάλωτες στην κρίση, πλήττονται από την ανεργία των νέων, που υπερβαίνει το 55%, με το συντριπτικό ποσοστό των αγροτών που φθάνει το 97% να είναι χωρίς τυπική κατάρτιση. Από τους 50.130 γεωργούς κάτω των 35 ετών που διαθέτει η χώρα, μόλις οι 530 έχουν πλήρη αγροτική εκπαίδευση και οι 8.000 διαθέτουν βασική γεωργική κατάρτιση, με αποτέλεσμα το ποσοστό των καταρτισμένων νέων γεωργών να περιορίζεται στο 17%, ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Δυναμικοί κλάδοι της οικονομίας, όπως είναι οι ιχθυοκαλλιέργειες, στερούνται χωροταξικού σχεδιασμού, ενώ ο τουρισμός αποτελεί τυποποιημένο προϊόν χαμηλής προστιθέμενης αξίας και περιορισμένης εποχικότητας, με κατακερματισμό της προσφοράς και χωρίς ολοκληρωμένες ποιοτικές υπηρεσίες. Οι στόχοι που έχουν τεθεί για την επόμενη εξαετία, θα επιδιωχθεί να επιτευχθούν μέσα από μετρήσιμους δείκτες όπως:
- Η μείωση του αριθμού των ατόμων σε κατάσταση φτώχειας κατά 450.000.
- Η αύξηση του ποσοστού απασχόλησης για τις ηλικίες από 20 έως 64 έτη στο 70% από 55%.
- Η μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στο 9,7% από το 11,4%.
- Η ολοκλήρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από το 32% των νέων ηλικίας από 30 έως 34 ετών.
- Η αύξηση των δαπανών για έρευνα και τεχνολογία στο 1,2% του ΑΕΠ από 0,67%.
- Η μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας.
- Η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
- Η αύξηση της συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο 20% επί της μεικτής τελικής κατανάλωσης.
Μεταφορές, υποδομές και ενέργεια
Στο σκέλος των μεταφορών, βασική ανάγκη συνδεδεμένη με την ανταγωνιστικότητα της χώρας παραμένει η ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού του κύριου σιδηροδρομικού άξονα και η διασύνδεση των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών με τα λιμάνια της χώρας. Στις υποδομές η ανάπτυξη του δικτύου Μετρό στο Λεκανοπέδιο συνεχίζει να αποτελεί τον κορμό των δομικών παρεμβάσεων στο σύστημα αστικών συγκοινωνιών.
