Μπορεί στην Ευρώπη, λόγω της κρίσης, η ανεργία στους νέους να χτυπά κόκκινο ξεπερνώντας το 25%, ταυτόχρονα όμως υπάρχει μια αδυναμία εξεύρεσης εξειδικευμένων στελεχών, κυρίως στον τομέα της τεχνολογίας. Είθισται να λέγεται πως μεσούσης μιας κρίσης αναφύονται ευκαιρίες για τους τολμηρούς ή διορατικούς.
Σε γενικές γραμμές αυτή είναι η αλήθεια, αν και στην περίπτωση της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει τις δυτικές αγορές ουσιαστικά από το 2008 και μέχρι σήμερα λίγα χαρακτηριστικά ταιριάζουν με αυτά παλαιότερων.
Ενα δεδομένο πάντως που ισχύει και στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι η ανεργία αποτελεί τη μεγάλη πληγή των οικονομιών και των κοινωνιών που βιώνουν την κρίση, καθώς πλήττει τον παραγωγικό κορμό και πρωτίστως τους νέους.
Ο δε κύκλος της ανεργίας μοιάζει φαύλος, καθώς όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό ανεργίας σε μια οικονομία τόσο πιο πολύ πλήττεται το ασφαλιστικό/συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας και καθίσταται δυσχερέστερη η όποια προσπάθεια ανάπτυξης, που με τη σειρά της θα γεννήσει θέσεις εργασίας. Το παράδοξο της τωρινής κρίσης, πάντως, ιδίως στις προηγμένες οικονομίες, είναι το ότι η υψηλή ανεργία συνδυάζεται με μια πρωτοφανή αδυναμία εξεύρεσης εξειδικευμένων στελεχών από επιχειρήσεις οι οποίες κόντρα στο ρεύμα επεκτείνονται.
Κι αυτό είναι κυρίως ένα πρόβλημα της Ευρώπης συνολικά, με τους εργοδότες να εστιάζουν στην αναγκαιότητα ριζικής και άμεσης αλλαγής του εκπαιδευτικού συστήματος στη Γηραιά Ήπειρο.
Ενδεικτικό είναι σχετικό αφιέρωμα της έγκριτης οικονομικής εφημερίδας «Financial Times» που φιλοξένησε τις εκτιμήσεις της βρετανικής ένωσης εργοδοτών (CBI), σύμφωνα με την οποία έως το 2022 πάνω από 9 εκατομμύρια Βρετανοί θα έχουν σπουδάσει και θα εξασκούν επαγγέλματα χαμηλής ειδίκευσης, για τα οποία η ζήτηση βαίνει συνεχώς φθίνουσα. Ακόμα χειρότερα, εκατοντάδες χιλιάδες νέοι Βρετανοί θα σπουδάσουν επαγγέλματα που σε βάθος τριακονταετίας -δηλαδή πολύ πριν αυτοί ολοκληρώσουν την επαγγελματική τους διαδρομή- δεν θα υφίστανται πλέον!
Ακόμα και σε ορίζοντα πενταετίας, στη Βρετανία θα υπάρχουν περί τα 3,7 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης, την ώρα που οι ενδιαφερόμενοι να τις καλύψουν υπολογίζονται σε 9,2 εκατομμύρια. Με δυο λόγια, ένας στους τρεις Βρετανούς δεν θα βρίσκει θέση απασχόλησης.
Την ίδια στιγμή, η CBI εκτιμά πως ακόμα και σήμερα δύο στις πέντε εταιρείες αδυνατούν να βρουν προσωπικό με τα απαραίτητα προσόντα, με τις μεγαλύτερες ελλείψεις να παρουσιάζονται σε ειδικότητες που έχουν άμεση σχέση με τις φυσικές επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανολογία και τα μαθηματικά.
H υπόθεση φυσικά και δεν απασχολεί μόνο τη Βρετανία. Ηδη τα στατιστικά δείχνουν πως στην ηπειρωτική Ευρώπη, όπου η ανεργία των νέων ξεπερνά το 25% του συνόλου, οι εργοδότες δυσκολεύονται να βρουν εργαζομένους με τα απαραίτητα προσόντα, ενώ εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως από την προσφορά εργασίας δεν λείπουν μόνο οι θεωρητικοί αλλά και οι εξειδικευμένοι τεχνικοί και τεχνίτες. Με δυο λόγια, στην Ευρώπη καταγράφεται ήδη σοβαρή έλλειψη ακόμα και σε εξειδικευμένες θέσεις χειρωνακτικής εργασίας!
Με δεδομένη τη συνεχή και αλματώδη επέκταση της τεχνολογίας και τη συνεπακόλουθη ανάγκη η βιομηχανική παραγωγή να ακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις, υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη για κάθε απόφοιτο στους τομείς των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανολογίας και των μαθηματικών οι εταιρείες χρειάζονται 5 με 6 εργαζομένους ανάλογης τεχνικής ειδίκευσης. Κι εδώ εστιάζεται το θέμα σε επίπεδο παιδείας και οργανωμένων σχεδίων κάθε χώρας ως προς την εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού της. Για παράδειγμα, στις χώρες με τη μεγαλύτερη βιομηχανική άνθηση παρατηρείται και το χαμηλότερο -αναλογικά με την υπόλοιπη Ευρώπη- ποσοστό ανεργίας.
Ο λόγος για τη Γερμανία και την Αυστρία, οι οποίες όμως θεωρείται πως έχουν και τα πλέον αποδοτικά προγράμματα σπουδών, τα πιο στενά συνδεδεμένα με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.
Το πρόβλημα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες -και κυρίως αυτές του Νότου που αντιμετωπίζουν και τα σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα και έχουν αναγκαστεί να περικόψουν ακόμα και κονδύλια για την παιδεία- έγκειται στο ότι δεν υπάρχει ακόμα η απαραίτητη στροφή της ανώτερης και ανώτατης παιδείας σε επαγγέλματα και ειδικεύσεις της σύγχρονης οικονομίας.
Αντιθέτως, είναι αναγκασμένες να τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις και προσπαθούν να καλύψουν τα κενά επιχειρώντας να καταρτίσουν το προσωπικό τους αφού προηγουμένως το έχουν ήδη προσλάβει! Στη Γερμανία και σε αρκετές χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης καταρτίζονται πανεπιστημιακά προγράμματα για να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη οι εταιρείες προσλαμβάνουν πτυχιούχους και απλούς εργάτες και κατόπιν χρησιμοποιούν κοινοτικά ή εθνικά κονδύλια για να τους επιμορφώσουν στις σύγχρονες ανάγκες και τις τεχνικές της αγοράς!
Οι εργοδοτικές ενώσεις στην Ευρώπη ήδη ζητούν μετ’ επιτάσεως τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγική διαδικασία. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις δείχνουν διατεθειμένες να συνδράμουν τις εκάστοτε κυβερνήσεις ακόμα και υλικά -χρηματικά- ώστε να προωθήσουν νέες επιλογές καριέρας στους νέους φοιτητές και μαθητές.
Οι ίδιοι οι εργοδότες εξάλλου παρατηρούν πως η φύση της δουλειάς που οι ίδιοι προσφέρουν έχει αλλάξει με την πάροδο των ετών και αναμένεται να αλλάξει έτι περαιτέρω στη συνέχεια. Για παράδειγμα, σύμφωνα πάντα με το εκτενές αφιέρωμα των «FT» που χρησιμοποιούν ως βάση αναφοράς τη βρετανική αγορά εργασίας, στην αυτοκινητοβιομηχανία τις τελευταίες δεκαετίες η ειδικότητα που είχε τη μεγαλύτερη ζήτηση και προσέφερε τα περισσότερα χρήματα και προοπτικές ανέλιξης στην ιεραρχία ήταν αυτή του μηχανολόγου μηχανικού. Σήμερα τα αυτοκίνητα έχουν με τη σειρά τους περάσει στην ψηφιακή εποχή σε σημείο ώστε σχεδόν όλες τους οι λειτουργίες να ελέγχονται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Συνεπώς είναι απόλυτα λογικό πως η καλύτερη θέση στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία σήμερα είναι αυτή του ηλεκτρονικού μηχανικού.
Ωστόσο τα πανεπιστήμια της Γηραιάς Ηπείρου εξακολουθούν να βγάζουν περισσότερους μηχανολόγους απ’ ό,τι ηλεκτρονικούς μηχανικούς. Οπως επίσης παράγουν στρατιές δικηγόρων, γιατρών, πολιτικών μηχανικών και αρχιτεκτόνων οι οποίο πολύ απλά δεν έχουν πού να απορροφηθούν. Μέχρι ενός σημείου το παράδοξο αυτό δικαιολογείται από το γεγονός πως η πλήρης μετάβαση στα νέα δεδομένα των οικονομιών των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών δεν έχει ακόμα συντελεστεί. Ως εκ τούτου ακόμα και τώρα ο μέσος μισθός ενός υπαλλήλου γραφείου χωρίς καμία εξειδίκευση είναι υψηλότερος από τον αντίστοιχο ενός εξειδικευμένου τεχνίτη εργοστασίου. Αυτό όμως αλλάζει με γοργούς ρυθμούς Τα επαγγέλματα με μεγάλη ζήτηση και μικρή προσφορά
Επιστρέφοντας στον αρχικό προβληματισμό, το ερώτημα που ανακύπτει είναι ποια επαγγέλματα είναι αυτά που αναζητούν οι εργοδότες και δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους λόγω έλλειψης επαρκούς διαθέσιμου δυναμικού. Οι εργοδοτικές ενώσεις της Ευρώπης, σε συνεργασία με ειδικές εταιρείες αναλύσεων και πανεπιστημιακές σχολές σε Βρετανία και ηπειρωτική Ευρώπη, κατέληξαν σε μια λίστα επαγγελμάτων που έχουν όλα τα εχέγγυα και τις προοπτικές να προσφέρουν καριέρα και σταθερές θέσεις εργασίας για τις επόμενες δεκαετίες. Αυτά είναι τα εξής:
Μηχανικός Βιοϊατρικής (Biomedical Engineer):
Στην ουσία πρόκειται για έναν συνδυασμό μηχανικού και… γιατρού. Είναι μια μοντέρνα ειδικότητα για την οποία προσφέρονται κυρίως εργαστηριακές θέσεις εργασίας. Ο μηχανικός βιοϊατρικής συνεργάζεται με κλασικούς γιατρούς και χρησιμοποιεί τις γνώσεις και την πείρα τους για να κατασκευάσει ή να εξελίξει σύγχρονα ιατρικά και παραϊατρικά μηχανήματα, να αναπτύξει νέες μεθόδους νοσηλείας ή ακόμα και νέους τρόπους χορήγησης φαρμάκων. Μόνο στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι η ζήτηση για μηχανικούς βιοϊατρικής θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 70% την επόμενη δεκαετία.
Αναλυτής Συστημάτων Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (Computer Systems Analyst):
Μπορεί να μην ακούγεται ως νέο επάγγελμα, αλλά επί της ουσίας η νέα τεχνολογία έχει αλλάξει ακόμα και το προφίλ του αναλυτή συστημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ενδεικτικό είναι πλέον το γεγονός πως η σχετική ειδικότητα αποτελεί πια βασική ειδικότητα σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς κύκλους σπουδών σε όλες τις χώρες. Το ζήτημα είναι ότι η Ευρώπη γενικότερα ακόμα και τώρα υπολείπεται σε προσφορά τέτοιων στελεχών έναντι της αμερικανικής αγοράς, γεγονός που σημαίνει πως οι πιθανότητες εύρεσης απασχόλησης για εξειδικευμένους αναλυτές είναι πολύ σημαντικές και σε βάθος χρόνου.
Καλλιτέχνης Πολυμέσων (Multimedia Artist):
Αυτή είναι όντως μια νέα επαγγελματική κατηγορία που αναμένεται να έχει τεράστια ζήτηση στο εγγύς αλλά και στο απώτερο μέλλον. Οσο η τεχνολογία εξελίσσεται τόσο τα νέα Μέσα πρωταγωνιστούν στην επικοινωνία, την ψυχαγωγία, ακόμα και την εκπαίδευσή μας. Τα παραδοσιακά Μέσα υποχωρούν και πλέον αναδύεται η ανάγκη για στελέχη που θα μπορούν να χειρίζονται και «εικαστικά» τα νέα πολυμέσα. Οι multimedia artists σχεδιάζουν νέα Μέσα, νέες σελίδες και sites στο Ιντερνετ, αλλά και το εικαστικό περιβάλλον λειτουργίας της νέας γενιάς των ηλεκτρονικών μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Αρχιτέκτονας Δικτύων (Network Architect):
Αρχιτέκτονες Δικτύου ή Αρχιτέκτονες Συστημάτων Δικτύων και Επικοινωνιών. Δεν χρειάζεται καν επεξήγηση η ειδικότητα. Οσο εξαπλώνονται τα νέα Μέσα και το Διαδίκτυο τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ανάγκη για εξειδικευμένα στελέχη που θα μπορούν να βάζουν τάξη στο χάος! Η ειδικότητα ουσιαστικά περιγράφει τα στελέχη εκείνα που σχεδιάζουν και υλοποιούν συστήματα πληροφορικής και επικοινωνιών. Τέτοια στελέχη έχει ανάγκη όχι μόνο ο ιδιωτικός αλλά και ο κρατικός/δημόσιος τομέας κάθε χώρας.
Πληροφορικός Ψηφιακής Εικόνας:
Κι αυτή η ειδικότητα δεν χρειάζεται μεγάλη επεξήγηση. Χρειάζεται όμως ως ειδικότητα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης και σε εκατοντάδες εταιρείες που ασχολούνται και δραστηριοποιούνται στον χώρο της επικοινωνίας ή της ψυχαγωγίας. Και δεν έχουμε πολλούς τέτοιους ακόμα…
Πέραν αυτών και όσο κι αν φαίνεται λιγότερο πιθανό με βάση όλα τα παραπάνω, οι Ευρωπαίοι εργοδότες πιστεύουν πως σε βάθος χρόνου θα υπάρχει πάντα ανάγκη για εξειδικευμένα στελέχη σε περισσότερο παραδοσιακά επαγγέλματα, που όμως εσχάτως δεν είχαν την προτίμηση των υποψήφιων φοιτητών, τουλάχιστον όχι σε αριθμό ικανό να καλύψει τη ζήτηση. Τέτοια επαγγέλματα είναι του οικονομολόγου, του φοροτεχνικού-λογιστή, του ορκωτού ελεγκτή, του ηλεκτρονικού ή/και του ηλεκτρολόγου.
Παράλληλα υπάρχουν κάποιες ειδικότητες που, καίτοι προσέλκυαν μέχρι πρότινος το ενδιαφέρον των νέων, εσχάτως παρουσιάζουν έλλειψη στελεχών. Ο λόγος για γεωπόνους, τεχνολόγους γεωργίας και τροφίμων, κτηνιάτρους.
Κομμώτριες και φυσιοθεραπευτές:
Τέλος, υπάρχουν τα κλασικά επαγγέλματα που εν πολλοίς προϋποθέτουν χειρωνακτική εργασία, αλλά για δεκαετίες δεν τα προτιμούσαν οι νέοι. Μόλις τα τελευταία χρόνια ανακάμπτουν ως επιλογές καριέρας με αποτέλεσμα να μην έχει ακόμα κορεστεί η αγορά. Αυτά είναι τα επαγγέλματα του νοσηλευτή, του φυσιοθεραπευτή, του κομμωτή (!), του μάγειρα-ζαχαροπλάστη (σ.σ.: προφανώς όχι στην Ελλάδα) και του επιπλοποιού.
Πηγή: aftodioikisi.gr
