Επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής με το νομοσχέδιο «Δουλειές Ξανά»

Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Δουλειές Ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις».

Με το νομοσχέδιο εισάγονται ρυθμίσεις που προβλέπουν:

• αναδιοργάνωση και ψηφιοποίηση του ΟΑΕΔ, ο οποίος μετονομάζεται σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ),
• θέσπιση επιδόματος εργασίας,
• καταβολή πριμ για την κατάρτιση Ατομικού Σχεδίου Δράσης,
• αναβάθμιση του συστήματος κατάρτισης και
• θέσπιση κριτηρίων για την αντιμετώπιση της κατάχρησης παροχών της ΔΥΠΑ.

Σε σχέση με το νομοσχέδιο όπως αυτό είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση επέρχονται δυο βασικές αλλαγές: Η επέκταση των αρμοδιοτήτων της ΔΥΠΑ, έτσι ώστε να καλύπτει γενικά και τις στεγαστικές ανάγκες των νέων. Και η προσθήκη νέων κριτηρίων για την αξιολόγηση του έργου των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ).

Πιο συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο εισάγει ρυθμίσεις που διευκολύνουν τόσο την απόκτηση/ανέγερση ακινήτων που θα διατεθούν για τη στέγαση εργαζόμενων, ανέργων και των οικογενειών τους, όσο και την αξιοποίηση της περιουσίας της ΔΥΠΑ για την αύξηση των εσόδων της. Επίσης στο πλαίσιο αυτό επεκτείνονται οι αρμοδιότητες της ΔΥΠΑ, έτσι ώστε πέρα από την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών του εργατικού δυναμικού, να μπορεί η ΔΥΠΑ να ασχοληθεί και με τις στεγαστικές ανάγκες των νέων, μέσω της χορήγησης παροχών και της υλοποίησης σχετικών προγραμμάτων.

Με τις νέες ρυθμίσεις επιτρέπεται στη ΔΥΠΑ να αποκτά αδόμητα και δομημένα ακίνητα για την εκπλήρωση των σκοπών, που σχετίζονται με τη στεγαστική συνδρομή, τους οποίους έχει αποκτήσει ως διάδοχος του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας. Προβλέπεται επίσης ότι η Υπηρεσία μπορεί να συμπράττει με δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς για την ανέγερση ακινήτων, με σκοπό την προώθηση των κυβερνητικών πολιτικών σχετικά με τη στεγαστική προστασία του εργατικού δυναμικού και των νέων.

Για τα ακίνητα ιδιοκτησίας της ΔΥΠΑ, που δεν προορίζονται για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών των εργαζόμενων, εισάγονται ρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την καλύτερη εκμετάλλευση και την αύξηση των εσόδων της. Στο πλαίσιο αυτό επιτρέπεται η σύναψη μακροχρονίων μισθώσεων, η σύμπραξη με ιδιώτες οι οποίοι μπορεί να αναλάβουν την οικοδόμηση αδόμητων ακινήτων, ο εγγυήσεις που θα πρέπει να παρέχουν για να συμμετάσχουν στους σχετικούς διαγωνισμούς, κ.ά.

Όσον αφορά στον έλεγχο των παρόχων επιδοτούμενης συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, διευρύνονται τα κριτήρια ως προς τον έλεγχο της ποιότητας στην κατάρτιση. Πλέον η αξιολόγηση θα καταλήγει σε βαθμολόγηση του παρόχου, σε αριθμητική κλίμακα από το 1 (κακή) ως το 5 (άριστη), ενώ ο πάροχος δεν μπορεί να βαθμολογηθεί θετικά (3 και άνω) εάν δεν πληροί τουλάχιστον 3 από  τα 5 ακόλουθα κριτήρια:

– τουλάχιστον το 50% των άνεργων καταρτισθέντων να βρήκε εργασία εντός 12 μηνών,

– τουλάχιστον το 90% των εργαζόμενων καταρτισθέντων να διατήρησε την ιδιότητα του εργαζομένου για διάστημα 12 μηνών,

– να έχει αξιολογηθεί θετικά το πρόγραμμα από τουλάχιστον το 75% των καταρτισθέντων,

– να έχει αξιολογηθεί θετικά το πρόγραμμα από τουλάχιστον το 75% των  εργοδοτών, όταν πρόκειται για πρόγραμμα κατάρτισης εργαζομένων, και

– να έχει πιστοποιηθεί τουλάχιστον το 80% των καταρτισθέντων που έχουν περαιώσει την παρακολούθηση του προγράμματος.

Με τις βασικότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, όπως διαμορφώθηκαν μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης:

1. Θεσπίζονται νέα ψηφιακά εργαλεία (ψηφιακή κάρτα ΔΥΠΑ, ψηφιακό μητρώο, ψηφιακό ατομικό σχέδιο δράσης), που αποσκοπούν στη διευκόλυνση των ανέργων να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας.
2. Προβλέπεται ρόλος των κοινωνικών εταίρων στην ανάπτυξη δράσεων και προγραμμάτων σχετικών με την επαγγελματική κατάρτιση και την αναβάθμιση δεξιοτήτων του επαγγελματικού δυναμικού, μέσα από τον «Ειδικό Λογαριασμό Επαγγελματικής Κατάρτισης» (Ε.Λ.Ε.Κ.), τον οποίο θα διαχειρίζεται νομικό πρόσωπο που θα συγκροτήσουν οι κοινωνικοί εταίροι.
3. Θεσπίζεται για πρώτη φορά επίδομα εργασίας για τους επιδοτούμενους ανέργους που βρίσκουν δουλειά, οι οποίοι εκτός από το μισθό τους θα συνεχίζουν να εισπράττουν το 50% του επιδόματος ανεργίας μέχρι την προβλεπόμενη ημερομηνία.
4. Παρέχεται για πρώτη φορά μπόνους ύψους 300 ευρώ στους μακροχρόνια (πάνω από 5 χρόνια) ανέργους που καταρτίζουν Ατομικό Σχέδιο Δράσης.
5. Εισάγονται εισοδηματικά κριτήρια για την διατήρηση σειράς βοηθημάτων, παροχών κ.λπ., που προβλέπονται για τους εγγεγραμμένους στο Μητρώο Ανέργων του ΟΑΕΔ. Στόχος της ρύθμισης είναι η αντιμετώπιση φαινομένων κατάχρησης και απάτης, που εντοπίστηκαν μετά από διασταυρώσεις, οι οποίες αποκάλυψαν περιπτώσεις προσώπων με υψηλά εισοδήματα που παρέμεναν επί χρόνια εγγεγραμμένα στο μητρώο. Τα κριτήρια αυτά είναι εκείνα που εφαρμόζονται για την χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης και δεν επηρεάζουν το επίδομα ανεργίας, το οποίο θα εξακολουθήσει να χορηγείται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια ούτε το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας και το βοήθημα για αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολούμενους, για τα οποία παραμένουν οι προϋποθέσεις που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Επίσης, δεν αλλάζει το καθεστώς που διέπει την χορήγηση του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) ρεύματος, την έκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ και το επίδομα θέρμανσης.
6. Προβλέπεται διαγραφή από το Μητρώο Ανέργων για δύο χρόνια και διακοπή του επιδόματος ανεργίας μετά από τρεις αρνήσεις κατάλληλων θέσεων εργασίας, όπως επίσης διαγραφή από το μητρώο για έξι μήνες και διακοπή του επιδόματος ανεργίας για άρνηση συμμετοχής σε δράση κατάρτισης. Κατάλληλη θέση εργασίας θεωρείται εκείνη που αντιστοιχεί στην επαγγελματική ειδικότητα, στις γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες, στα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, στους επαγγελματικούς στόχους και στον τόπο μόνιμης κατοικίας του αναζητούντος εργασία, στην προηγούμενη απασχόληση και στις αποδοχές του ανέργου.
7. Αναβαθμίζεται ο μηχανισμός διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας με σκοπό τα προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς.
8. Θεσπίζεται ο «Ατομικός Λογαριασμός Δεξιοτήτων», ένα ψηφιακό εργαλείο στα χέρια του πολίτη, όπου θα καταγράφονται οι δεξιότητες, οι καταρτίσεις και οι πιστοποιήσεις που λαμβάνει ή/ και δικαιούται ο καταρτιζόμενος.
9. Εισάγεται πλέγμα ρυθμίσεων με στόχο την εμπέδωση του τρίπτυχου «Αξιολόγηση – Ποιότητα – Πιστοποίηση» στο σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης και συνδέονται οι αμοιβές με τα αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, πέραν των ρυθμίσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω σχετικά με τον έλεγχο της ποιότητας, προβλέπονται:

• Ορίζεται ότι δεν επιτρέπεται η καταβολή προς τον πάροχο άνω του 40 % της αμοιβής ανά ωφελούμενο αν ο ωφελούμενος δεν έχει ολοκληρώσει την παρακολούθηση του προγράμματος, και άνω του 70%, αν ο ωφελούμενος δεν έχει πιστοποιηθεί επιτυχώς για την περάτωση του προγράμματος.
• Ιδρύεται Ψηφιακή Πύλη για τις Δεξιότητες στον ιστότοπο skills.gov.gr, ώστε με το πάτημα ενός κουμπιού πολίτες και φορείς να ενημερώνονται για θέματα δεξιοτήτων και κατάρτισης.

Ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Το νομοσχέδιο «Δουλειές ξανά» αλλάζει τον ΟΑΕΔ, ενισχύει τις πολιτικές απασχόλησης, στρέφει τα επιδόματα προς τους πραγματικούς ανέργους και θέτει τις βάσεις για μια κατάρτιση που θα είναι πραγματικό όπλο των ανέργων και των εργαζομένων για το μέλλον.

Με νέα ψηφιακά εργαλεία, νέο ρόλο των κοινωνικών εταίρων και με εκσυγχρονισμό της στεγαστικής πολιτικής, η οποία πλέον θα καλύπτει και τις ανάγκες των νέων συνολικά, ο ΟΑΕΔ περνάει σε μια άλλη εποχή για τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης στην Ελλάδα. Αυτό συμβολίζει άλλωστε και η μετονομασία σε ΔΥΠΑ. Το επίδομα εργασίας που καθιερώνεται για πρώτη φορά και το ειδικό πριμ για την επανασύνδεση των μακροχρόνια ανέργων με τον Οργανισμό είναι πολιτικές που αγκαλιάζουν τους πραγματικούς ανέργους. Ενώ από την άλλη πλευρά με την εισαγωγή ρυθμίσεων όπως π.χ. εισοδηματικά κριτήρια αντίστοιχα με το επίδομα θέρμανσης για ορισμένα από τα ωφελήματα της ΔΥΠΑ επιχειρείται να αντιμετωπιστούν καταχρήσεις εκ μέρους ορισμένων, που κατά δήλωσή τους έχουν υψηλά εισοδήματα και οι οποίες στρέφονται εναντίον των πραγματικών ανέργων.

Αυτό είναι το πνεύμα και των ρυθμίσεων για την κατάρτιση. Η Κυβέρνηση υψώνει τον πήχη και ζητάει από τους παρόχους κατάρτισης πιο σοβαρές προσπάθειες από εδώ και στο εξής. Η κατάρτιση επιδιώκεται να είναι μια πιο αξιόπιστη διαδικασία για τους παρόχους και πιο αποτελεσματική για ανέργους και εργαζομένους.

«Δουλειές ξανά» δεν είναι μόνο ο τίτλος του νομοσχεδίου. Νέες και καλές δουλειές είναι βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης που υπηρετείται με τη συνολική οικονομική μας πολιτική και θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο όταν αυτό το νομοσχέδιο γίνει νόμος του κράτους».

Οι υπόλοιπες διατάξεις του νομοσχεδίου

Επιπροσθέτως, με το νομοσχέδιο «Δουλειές Ξανά»:

1. Θεσπίζεται το πλαίσιο υλοποίησης της δράσης «Δημιουργία χώρων φύλαξης βρεφών εντός επιχειρήσεων», με φορέα υλοποίησης τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΔΟΠΙΦ) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Αντικείμενο της δράσης είναι η χρηματοδότηση 120 επιχειρήσεων συνολικά για τη δημιουργία και τον εξοπλισμό των χωρών φύλαξης βρεφών (ηλικίας από έξι μηνών έως 2 ετών και 6 μηνών) εντός των εγκαταστάσεων όπου ασκούν τη δραστηριότητά τους, καθώς και για τη στελέχωση του χώρου με έως 2 βρεφονηπιοκόμους/βοηθούς βρεφονηπιοκόμων ή επαγγελματίες συναφών ειδικοτήτων, για χρονικό διάστημα 24 μηνών.

Ωφελούμενοι είναι οι γονείς παιδιών που απασχολούνται στην εγκατάσταση όπου δημιουργείται ο χώρος φύλαξης. Σκοπός του χώρου είναι η καθημερινή φύλαξη, φροντίδα, ημερήσια διατροφή, απασχόληση των βρεφών κατά τον χρόνο εργασίας του γονέα.

Οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν την υποχρέωση διατήρησης του χώρου και των θέσεων του προσωπικού για άλλους 24 μήνες μετά τη λήξη της περιόδου χρηματοδότησης. Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θα εκδώσει δημόσια Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, με την οποία θα καλούνται οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις και εργοδότες να υποβάλλουν αίτηση συμμετοχής.

Στόχος της δράσης είναι η καλύτερη ισορροπία οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής και η ενδυνάμωση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, μέσω της παροχής συμπληρωματικών υπηρεσιών φροντίδας βρεφών και της δημιουργίας φιλικότερων για τους νέους γονείς -και ιδίως για τις γυναίκες- εργασιακών χώρων.

2. Επιλύονται θέματα για τη διασφάλιση της συνέχειας των παρεχόμενων υπηρεσιών από τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης (ΚΔΑΠ) παιδιών ΑμεΑ, που έχουν ενταχθεί στη δράση «Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής περιόδου 2021-2022» και των Κέντρων Διημέρευσης Ημερήσιας Φροντίδας (ΚΔΗΦ), καθώς και για την προστασία των θέσεων εργαζομένων που απασχολούνται στις δομές αυτές, μέσω της κάλυψης δαπανών τους.
3. Διευκολύνεται η αποτελεσματική λειτουργία της Προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΚΑ, με στόχο να διασφαλιστεί η κατά το δυνατόν ομαλότερη μετάβαση κατά την ανάληψη αρμοδιοτήτων από τα μόνιμα όργανα διοίκησης του Ταμείου. Για το λόγο αυτό, ενισχύεται η Επιτροπή με τα απαραίτητα οργανωτικά εργαλεία και τεχνογνωσία για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η δυνατότητα της Προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής να παρέχει εξουσιοδότηση υπογραφής σε όργανα της Μονάδας Υποστήριξης αυτής. Προβλέπεται επιπλέον ότι, για όσο διάστημα το ΤΕΚΑ διοικείται από την Επιτροπή, οι υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων επικουρούν το Ταμείο.
4. Ενδυναμώνεται το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), με την ενίσχυση και αποσαφήνιση των διατάξεων για την επιβολή κυρώσεων από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς καθώς και για την προληπτική εποπτεία της σε αυτά.
5. Δίνεται η δυνατότητα στο Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ) να προχωρήσει σε ψηφιακή απονομή και των μερισμάτων στους δημοσίους υπαλλήλους, προχωρώντας στην ανάπτυξη των απαιτούμενων μηχανογραφικών εφαρμογών, ακολουθώντας το παράδειγμα των συντάξεων και παροχών του ΕΦΚΑ.
6. Ενισχύονται οι δικλείδες ασφαλείας κατά την πρόσληψη προσωπικού σε φορείς παιδικής προστασίας, βρεφονηπιακούς σταθμούς και κέντρα δημιουργικής απασχόλησης, με την προσθήκη και άλλων αδικημάτων ως λόγων αποκλεισμού των υπό πρόσληψη ή και ήδη υπηρετούντων εργαζομένων στις θέσεις αυτές. Προβλέπεται, επίσης, ότι το προστατευτικό πλαίσιο κατά της κακοποίησης θα καταλαμβάνει πλέον και τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς των Δήμων.

Παράλληλα, ενδυναμώνεται το πλαίσιο προστασίας από την κακοποίηση των ωφελουμένων σε άλλες δομές (για ΑμεΑ, ηλικιωμένους κ.ά.), σε συμμετρία με τις πρόσφατες αλλαγές για την πρόληψη της παιδικής κακοποίησης (ορισμός Υπευθύνου Προστασίας, προληπτικοί έλεγχοι κατά την πρόσληψη, υποχρέωση αναφοράς). Παράλληλα, βελτιώνεται το πλαίσιο λειτουργίας των φορέων κοινωνικής προστασίας ως προς τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας, την εποπτεία και τις κυρώσεις.

7. Τέλος, εκσυγχρονίζεται το καθεστώς του Ταμείου Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΤΜΕΔΕ), στο πλαίσιο της ανάγκης ευέλικτης λειτουργίας του και της πλέον αποτελεσματικής εξυπηρέτησης των σκοπών του και επιβεβαιώνεται η διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια του Ταμείου.